'De Moder'
Piet Zits schetst de afschuwelijke gebeurtenissen, die bijna alle bewoners van Susteren hebben getroffen. Zo leden zij allen onder het feit, dat de geallieerden in september 1944 hun triomfantelijke opmars vanuit het zuiden stopten, uitgerekend voor de Vloedgraaf, een nietige beek tussen Nieuwstadt en Susteren. Alle bewoners leefden maanden lang in hoop en vrees. Hoop dat de Amerikanen eindelijk zouden doorstoten, vrees voor de razzia's en voor de duizenden granaten die elk moment van de dag en de nacht konden inslaan. Iedereen kende, letterlijk, de zorg om het dagelijks brood. De elektriciteit werd op de duur afgesneden, water haalde je uit een put of een pomp. Spanningen in gezinnen hoopten zich op omdat men de hele dag op elkaars lip zat. De kinderen gingen niet meer naar school, de mannen hielden zich binnenshuis of moesten elders onderduiken. Het zware werk vaak noodgedwongen overlatend aan de vrouwen. Velen zagen met ontzetting hoe hun huizen aan flarden werden geschoten. In het toneelspel komt men al deze algemene ervaringen tegen. Toch is het toneelstuk geen aaneenrijging van algemene gebeurtenissen. Alles speelt zich af in de woonkamer, later kelder, van een mijnwerkersgezin.
Centraal in het stuk staat de moeder, vandaar ook de titel: "De Moder". Piet Zits heeft daarmee tot uiting willen brengen dat hij diepe eerbied heeft voor veel vrouwen die in het hele oorlogsgebeuren meestal veel minder aandacht en waardering kregen dan de mannen terwijl ze vaak een zeer belangrijke rol in het gezin speelden. De moeder in dit stuk is geen heldin, zij heeft haar momenten van zwakte, verdriet, onredelijkheid en verbittering, maar daarnaast komt zij toch vooral naar voren als een sterke, onbuigzame vrouw, die uiteindelijk niet buigt, voor welk onheil dan ook.
Voor meer informatie kun je terecht op https://www.herdenkingwo2.eu/.
