Op 4 en 5 mei thuis stilstaan bij 75 jaar vrijheid


Op een lege Dam in Amsterdam zijn tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei de oorlogsslachtoffers herdacht. In verband met de coronamaatregelen kon slechts een handvol mensen aanwezig zijn bij de herdenking. Het Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft iedereen opgeroepen om thuis te herdenken. Samen in verbondenheid, ieder met zijn eigen herinneringen en gedachten. Op 5 mei heeft Nederland vooral online en voor de televisie stilgestaan bij 75 jaar vrijheid. In verband met de coronamaatregelen werd Bevrijdingsdag op een alternatieve manier zonder publiek gevierd.

Dodenherdenking 4 mei 2020

Voor het eerst sprak het staatshoofd tijdens de Nationale Herdenking. Koning Willem-Alexander ging tijdens zijn toespraak in op de bijzondere omstandigheden: “Het voelt vreemd op een bijna lege Dam. Maar ik weet dat u, dat jij, deze Nationale Herdenking meebeleeft en dat we hier samen staan.”

Hij benadrukte dat oorlog generaties lang doorwerkt: “Nu, 75 jaar na onze bevrijding, zit de oorlog nog steeds in ons.” Onze vrije, democratische rechtsstaat moeten we koesteren en verdedigen, zo stelt koning Willem-Alexander. “Want alleen die biedt bescherming tegen willekeur en waanzin.”

De 4 mei-voordracht werd dit jaar gehouden door Arnon Grunberg, in een lege Nieuwe Kerk. “Herdenken gaat uit van de vaststelling dat het verleden niet voltooid is, van het besef dat de buik die het Derde Rijk baarde nog vruchtbaar is. Censuur en uitstoting zijn geen antwoord op die vruchtbaarheid, het is een verworvenheid dat wij in een land leven waar de overheid ons niet vertelt wat zedelijk en onzedelijk denken is”, aldus Grunberg. Lees hier de gehele voordracht.

De 16-jarige Eva Pronk las haar gedicht Vrijheid voor. In het hele land werd om 19.58.30 uur het Taptoe-signaal gespeeld, in navolging van de oproep van het Nationaal Comité.

Bevrijdingsdag 5 mei 2020

75 jaar vrijheid vijfje
De dag begon met het slaan van het eerste 75 jaar vrijheid Vijfje door de vicevoorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, Jaap Smit. De eerste slag kon gezien de huidige omstandigheden niet door publiek worden bijgewoond en is door de Koninklijke Nederlandse Munt uitgezonden via livestream.

Ambassadeurs
De ambassadeurs van Australië, België, Canada, Duitsland, Frankrijk, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Polen, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten hebben in een videoboodschap aan de Nederlandse bevolking stilgestaan bij 75 jaar vrijheid. Alle ambassadeurs sloten af in het Nederlands met de zin “opdat wij niet vergeten“.

Festivals
In de 14 steden waar normaal gesproken een Bevrijdingsfestival plaatsvindt, brandde de gehele dag het vrijheidsvuur. Dit vuur werd op 4 mei ’s avonds vanuit Wageningen naar de steden gebracht. Vanuit verschillende steden werd via de regionale omroepen een best of uitgezonden van de Bevrijdingsfestivals van de afgelopen jaren.

Ambassadeurs van de Vrijheid  
De Ambassadeurs van de Vrijheid, Lucas & Steve, Kris Kross Amsterdam, Roxeanne Hazes en Snelle, lieten vandaag op 3FM van zich horen met een alternatief Bevrijdingsfestival. In Haarlem speelden zij voor een leeg veld, op de plek waar ieder jaar het Bevrijdingsfestival wordt georganiseerd. Op de diverse social media kanalen deelden zij hun verhalen over vrijheid.

5 voor 5 
Om 5 voor 5 werd op initiatief van Claudia de Breij op verschillende nationale en regionale radiostations Zing, Vecht, Huil, Bid, Lach, Werk en Bewonder van Ramses Shaffy gespeeld. Ambassadeur van de Vrijheid Roxeanne Hazes speelde een eigen interpretatie van het nummer op 3FM. Ook speelden meer dan 30 beiaardiers vanuit klokkentorens door heel Nederland en Instagram-hit ‘Orgel Joke’ het nummer mee.

5 mei concert
Het 5 mei-concert vond plaats in de foyer van Koninklijk Theater Carré. Er was geen publiek aanwezig. Simone Kleinsma, Roel van Velzen, mezzosopraan Maria Fiselier en violiste Noa Wildschut maakten hun opwachting, onder begeleiding van muzikanten van het Metropole Orkest. Presentator Simone Weimans gaf een overzicht van hoogtepunten uit 5 mei-concerten uit het verleden. Het concert werd afgesloten met een speciale uitvoering van “We’ll Meet Again”. Op acht schermen zongen bekende Nederlanders als Maan, Nick & Simon, Femke Halsema en Gerdi Verbeet het refrein mee. De NOS zond het concert live uit op NPO 1.


Limburgse viering 5 mei

Gouverneur Theo Bovens heeft om middernacht (in de nacht van 4 op 5 mei) het Vrijheidsvuur ontstoken op de Markt in Roermond. De fakkel met het bevrijdingsvuur werd na de Nationale Dodenherdenking vanuit Wageningen naar alle provincies gebracht, waar de Commissarissen van de Koning de fakkel in ontvangst namen om op hetzelfde moment het Vrijheidsvuur te ontsteken.

Limburgse herdenking 4 mei

Gouverneur Theo Bovens heeft op 4 mei bij het Provinciaal Bevrijdingsmonument in Maastricht en bij het Provinciaal Verzetsmonument in Valkenburg een krans gelegd om alle slachtoffers van oorlogsgeweld sinds de Tweede Wereldoorlog te herdenken.

In de op 21 april verschenen bundel 'De stand van vrijheid. Vrijheid in Nederland 75 jaar na de bevrijding' wordt verkend hoe de Nederlandse bevolking vrijheid beleeft en hoe men er in de dagelijkse praktijk vorm aan geeft.