ONDERWEG - Een column van de gouverneur


De activiteiten rond de viering van 75 jaar Vrijheid in Limburg zijn in volle gang. Sinds het startweekend van 12 tot 15 september in Eijsden en Maastricht werden in vele dorpen, steden, gemeenten van onze provincie  talloze evenementen, groot en klein, georganiseerd. In veel gevallen volgden die de chronologische volgorde van de momenten waarop plekken 75 jaar geleden werden bevrijd. Maar ook daarbuiten waren talloze activiteiten als toneelvoorstellingen, vensterbankmusea, concerten, lezingen, spreekbeurten in de klas en de uitgave van kranten en boeken.

En er zullen nog vele activiteiten volgen, immers de bevrijding van Limburg duurde tot 3 maart 1945. Onze bevrijdingsgeschiedenis is veelzijdig en markant. Het ging in Limburg helaas gepaard met heftige strijd, met evacuatie, honger, geweld, verwoesting en verlies. De bevrijding was niet alleen feest.

Namens u probeer ik op vele plekken present te zijn. Soms zijn dat plechtige momenten waar ik een officiële toespraak houd en/of een krans of bloemstuk leg. U ziet daar wellicht een foto of verslag van in de (social) media. Mij valt op hoe groot de belangstelling van de bevolking hierbij is. Zeker bij de jaarlijks terugkerende herdenkingen merk ik een grote toename van deelname, ook of juist van jongere Limburgers. Wellicht een verkeerde omschrijving, maar op een bepaalde manier kan ik daarvan genieten, of voel ik iets van trotse tevredenheid: hoe waardig, hoe eervol worden die herdenkingen in deze provincie door talloze vrijwilligers vormgegeven!

Maar minstens zo indrukwekkend ervaar ik de kleinere events, de ontmoetingen met veteranen, met ooggetuigen, met familieleden van slachtoffers. Ik luister naar de verhalen van Britten, Amerikanen, Duitsers, Belgen, van onderduikers en gevangenen; of gewoon naar verhalen van Limburgers over wat hun moeder of vader of opa heeft meegemaakt. Men laat mij foto’s zien, muziek horen of toont voorwerpen uit de tweede wereldoorlog. Ik word ontroerd door een toneelvoorstelling of een prachtig concert.

Kortom: we zijn onderweg als Limburgse samenleving met een unieke gezamenlijke ervaring: een jaar van gedenken, feestvieren, leren en nadenken. Een jaar van zelfreflectie op vragen als: wat is goed of fout? Wat zou ik gedaan hebben? Hoe voorkomen we oorlog? Welke organisaties zorgen vandaag de dag voor vrede en gerechtigheid? Wat betekent vrijheid voor mij persoonlijk? Zijn we waakzaam genoeg tegen extremisme, vreemdelingenhaat, antisemitisme? Hoe herdenken we samen met onze buren?

Ik ga dus graag verder met dit herdenkingsjaar. Ik zie uit naar nog veel meer ontmoetingen, naar gesprekken met jongeren, naar herdenkingen (zelfs in regen en sneeuw) en plechtigheden, naar lezingen en concerten. In Nederland sluiten we najaar 2020 ‘75 jaar Vrijheid’ af. In Limburg is 3 maart een symbolische slotdatum, al volgen nog 4/5 mei, Memorial Day en de Indiëherdenkingen. En samen met u denk ik graag na over de vervolgvraag: hoe gaan we door met eren en herdenken, hoe dragen we vrede en vrijheid verder, ook als er steeds minder ooggetuigen van WOII in leven zijn. Limburg zal immers niet vergeten!

Theo Bovens, gouverneur